Գաղութէ Գաղութ
Պատրաստեց՝ ՄԱՐԱԼ ՄԽՍԵԱՆ
Սուրիա
Հալէպի Մէջ Նշուեցաւ Սրբոց
Թարգմանչաց Տօնը
Շաբաթ, 11 հոկտեմբեր 2014-ի առաւօտեան Հալէպի «Գէորգ Եսայեան» սրահին մէջ նշուեցաւ ազգային եւ եկեղեցական Սրբոց Թարգմանչաց տօնը` Բերիոյ Հայոց Թեմի հոգեւոր դասուն, Ազգային վարչութեան, Ազգային Քարէն Եփփէ Ճեմարանի, Ազգային Սահակեան, Զաւարեան, Կիւլպէնկեան եւ Հայկազեան վարժարաններու աշակերտութեան, տնօրէնութեանց եւ ուսուցչական կազմի ներկայութեան: Այս առթիւ մատուցուեցաւ Սուրբ եւ անմահ պատարագ, մասնակցութեամբ` Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ դպրաց դասին, խմբավարութեամբ` Գէորգ Գատէհճեանի: Զարեհ քհնյ. Շաքարեանի կողմէ օրուան պատգամը փոխանցեց առաջնորդի օգնական` Վահան Ծ. վ. Պէրպէրեան: Պատարագի աւարտին աշակերտները ներկայացուցին գեղարուեստական յայտագիր: Հանդիսութիւնը փակուեցաւ «Կիլիկիա» երգով եւ «Պահպանիչ» աղօթքով:
Կիպրոս
Կիպրահայոց Ներկայացուցիչներու Այցելութիւնը
Հանրապետութեան Նախագահին
Վերջերս, Կիպրոսի կաթողիկոսական փոխանորդ Նարեկ արք. Ալիեմէզեան եւ հայ համայնքի պետական ներկայացուցիչ` Վարդգէս Մահտէսեան այցելութիւն մը տուին Կիպրոսի Հանրապետութեան նախագահ Նիքոս Անասթասիատիսի:
Վ. Մահտեսեանը ներկայացուցած առաջնորդ սրբազան հայրը` յայտնելով, թէ ան միջեկեղեցական եւ միջկրօնական հարուստ փորձառութեամբ եկած է Կիպրոս եւ արդէն իսկ իր գործօն մասնակցութիւնը կը բերէ միջյարաբերական բոլոր նախաձեռնութիւններուն:
Հանրապետութեան նախագահը իր կարգին ամփոփ կէտերու մէջ պարզեց Կիպրոսի ներկայ քաղաքական եւ տնտեսական իրավիճակը եւ մեծ գովեստով խօսեցաւ կիպրահայութեան` երկրի յառաջդիմութեան բերած նպաստին մասին:
Յարութիւն Անմահունիի Պարգեւատրում
Վերջերս Նիկոսիոյ Ս. Աստուածածին եկեղեցւոյ «Ութուճեան» սրահին մէջ , Հայաստանի պաշտպանութեան նախարար Սէյրան Օհանեանի կողմէ տրուած համապատասխան հրամանագիրով, «Մարշալ Բաղրամեան» գերատեսչական մետալով պարգեւատրուեցաւ Կիպրոսի սկաուտական շարժման յայտնի գործիչ, աւագ արիապետ Յարութիւն Անմահունի, առ ի գնահատանք Հայաստանի զինուած` ուժերուն համար դրսեւորած նախաձեռնութիւններուն:
Անցեալին եւս Հայաստանի զինուած ուժերուն տրամադրած մեծ նուիրատուութեան առ ի գնահատանք, ան պարգեւատրուած է «Անդրանիկ Օզանեան» մետալով:
Այս տարի պիտի նշուի բարերարի 80-ամեայ արիական յոբելեանը:
Ելոյթներ ունեցան կարգ մը ներկայացուցիչներ: Ապա շնորհակալական խօսք արտասանեց պարգեւատրեալը, որ հաստատեց, թէ հետագային եւս պիտի շարունակէ իր ազգանուէր նախաձեռնութիւնները:
Միացեալ Նահանգներ
Պարէտ Մարոնեանի «1915-ի Կիները»
13 սեպտեմբերին ազգային բարերար Էտուըրտ եւ Գարմէն Կիւլպէնկեան ամոլի Նիւ Եորքի բնակարանին մէջ ցուցադրուեցաւ Պարէտ Մարոնեանի «1915-ի կիները» ժապաւէնի նախապատրաստական արձանագրութիւնը :
Ժապաւէնին մէջ ներկայացուած էր հայ կինը իր բոլոր երեսներով` մայրը, գեղջուկը, հայրենասէրը, ֆետային, հասարակական գործիչը, ուսուցիչը, դիւանագէտը, արուեստագիտուհին … եւ վերջապէս գաղթական հայ մայրը` ծոցին սեղմած իր զաւակը, երբեմն առանձինն անապատի աւազին վրայ քալելով մինչեւ Եփրատի ափերը … խօսելով ու երգելով իր զաւկին հայերէն լեզուով, որպէսզի ան չմոռնայ իր մայրենին:
«1915-ի կիները» վաւերագրական ժապաւէնն է 1915-ի տառապեալ հայ իգական սեռին, իր բոլոր երեսներով:
Առաջնորդ Սրբազանը Ընդունեց
ՀՅԴ «Զաւարեան» Կոմիտէի
Ներկայացուցիչներուն Այցելութիւնը
Միացեալ Նահանգներու Արեւմտեան թեմի առաջնորդ Մուշեղ արք. Մարտիրոսեան 9 հոկտեմբերին ընդունեց այցելութիւնը ՀՅԴ «Զաւարեան» կոմիտէի (Լա Քրեսենթայի շրջան) նորընտիր կազմի ներկայացուցիչներուն` Հրայր Շիրիքեանի, Օննիկ Հայրապետեանի եւ դոկտ. Գարմէն Օհանեանի:
Ներկայացուցիչները առաջնորդ սրբազանին ներկայացուցին կոմիտէի հանրօգուտ ծրագիրները` դաստիարակչական, մշակութային եւ ընկերային ծառայութեան մարզերուն մէջ: Խորհրդակցութիւնը ընդգրկեց Լա Քրեսենթայի հայ համայնքին առնչուող հարցեր եւ անոնց դիմագրաւման մէջ գործակցութեան կարելիութիւնները:
Առաջնորդը բարձր գնահատեց կոմիտէի գործունէութիւնը, որոնց շարքին` «Զաւարեան ամառնային ճամբարը», դաստիարակչական այլ աշխատանքեր ու պատանեկան ծրագիրներ, յաջողութիւն մաղթեց անոր աշխատանքներուն եւ վերահաստատեց Ազգային առաջնորդարանին զօրակցութիւնը ժողովրդանուէր գործունէութեան: Ան այս առիթով նաեւ յուշանուէրներ յանձնեց ներկայացուցիչներուն:
Հարաւային Քալիֆորնիոյ Համալսարանի
Հայագիտական Հիմնարկի Ղեկավարման Խորհուրդի
Հաստատման Տասնամեակի Տօնակատարութիւն
Վերջերս Պեվըրլի Հիլզ քաղաքի «Պեվըրլի Հիլթըն» պանդոկին մէջ տեղի ունեցաւ Հարաւային Քալիֆորնիոյ համալսարանի Հայագիտական հիմնարկի Ղեկավարման խորհուրդի հաստատման տասնամեակին նուիրուած տօնակատարութիւնը:
Ձեռնարկի ընթացքին մեծարուեցաւ նոյն համալսարանի կիպրածին տնօրէն Սի. Էլ. Մեքս Նիքիասը, որ ջատագով մըն է Հայագիտական հիմնարկին, անոր հաստատման առաջին օրերէն իսկ:
Հայագիտական հիմնարկի Ղեկավարման խորհուրդի ատենապետ եւ ձեռնարկի հիւրընկալ Չարլի Կալեան դրուատեց Նիքիասի դերակատարութիւնը եւ տարիներու ընթացքին անոր ցուցաբերած աջակցութիւնը:
Առաջնորդ Մուշեղ արք. Մարտիրոսեան շնորհաւորեց օրուան մեծարեալն ու համալսարանի Հայագիտական բաժանմունքի պատասխանատուները:
Համալսարանի տնօրէն Նիքիաս ելոյթ ունենալով` մատնանշեց կրթութեան կարեւորութիւնը անհատի մը զարգացման համար, ինչպէս նաեւ Հայագիտական հիմնարկին կարեւորութիւնը` համալսարանին համար:
Հայագիտական հիմնարկը մաս կը կազմէ Հարաւային Քալիֆորնիոյ համալսարանի «Տորնսիֆ» բաժանմունքին, որուն վարիչը` Սթիւ Քէյ, լուսարձակի տակ առաւ հիմնարկի առաքելութիւնը նշելով, թէ վերջերս համալսարանի «Թրբանճեան» ժամանակակից հայագիտական ուսմանց ամպիոնի վարիչ նշանակուած է փրոֆ. Ռիչըրտ Անթարամեան, Սալբի Ղազարեան ստանձնած է Հայագիտական հիմնարկի ղեկը, իսկ փրոֆ. Ռիչըրտ Յովհաննէսեան պիտի աշխատի Հայոց ցեղասպանութենէն վերապրողներու վկայութիւնները թուայնացնելու եւ զանոնք համալսարանի «Շօա» հիմնարկի արխիւին մէկ մասնիկը դարձնելու ծրագիրին վրայ:
Աւարտին, Սալբի Ղազարեան իր ելոյթին մէջ շեշտեց, որ հիմնարկը լրջութեամբ կը մօտենայ հարցերը կրթական միջոցներով լուծելու գաղափարին, միաժամանակ մատնանշելով հայութեան ու Հայաստանի դիմագրաւած մարտահրաւէրներու լրջութիւնը:
Ձեռնարկի ընթացքին կատարուեցան նուիրատուութիւններ:
Ազգային Մշակութային Ձեռնարկ
Կազմակերպութեամբ «Արարատ» հիմնարկութեան, հովանաւորութեամբ` Ս. Կարապետ եկեղեցւոյ, Հոլիվուտի Հայ դատի յանձնախումբի, Թէքէեան մշակութային միութեան, Արշակ Տիգրանեան վարժարանի, Գարեգին Նժդեհ կոմիտէութեան, Ռոզ Եւ Ալեք Փիլիպոս ազգային վարժարանի, ՀԵԴ Հոլիվուտի ուխտի, ՀՕՄ-ի «Մայր» մասնաճիւղի, ռումանահայոց «Րաֆֆի» հայրենակցական մշակութային միութեան 11 հոկտեմբերին Ս. Կարապետ առաքելական եկեղեցւոյ «Կարապետեան» սրահին մէջ տեղի ունեցաւ Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակին նուիրուած ձեռնարկ` «Մեր հողերը, մեր հողերը» խորագիրով:
Ձեռնարկը բաղկացած էր քանի մը բաժիններէ: Բանախօս Մարտիկ Մատէնճեանը ներկայացուց Հայոց ցեղասպանութենէն մազապուրծ Սուրիոյ եւ Լիբանանի մէջ հաստատուած հայերու մասին պատմութիւններ, որոնք տեղ գտած են իր «Մեր հողերը, մեր հողերը» գիրքին մէջ:
Ձեռնարկի յաջորդ բաժինով ցուցադրուեցաւ Պարէտ Մարոնեանի «Հայ կինը» եւ Քէյ Մուրատեանի` «Մօրս Ձայնը» փաստավաւերագրական ժապաւէնները` հեղինակներու մեկնաբանութիւններով:
«Սուրբ Ներսէս Շնորհալի» Պատուոյ Շքանշան`
Իրաւաբան Արսէն Դանիէլեանի
12 հոկտեմբերին առաջնորդանիստ Սրբոց Ղեւոնդեանց Մայր տաճարին մէջ, մատուցուեցաւ Ս. պատարագ , որուն ընթացքին Արեւմտեան թեմի առաջնորդ Յովնան արք. Տէրտէրեան կարդաց Գարեգին Բ. Ամենայն հայոց կաթողիկոսին կոնդակը, ըստ որուն, ան «Սուրբ Ներսէս Շնորհալի» պատուոյ շքանշանով կը պարգեւատրէր հանրածանօթ իրաւաբան Արսէն Դանիէլեանը` առ ի գնահատանք Հայց. եկեղեցւոյ եւ Արեւմտեան թեմին մատուցած իր նուիրեալ ծառայութեան:
Որպէս ցկեանս խնամակալ Արեւմտեան թեմի Խնամակալութեան ծրագիրին` Դանիէլեան իշխանավայել նուիրատուութիւն կատարած է եւ զանազան առիթներով եւս կը մասնակցի նուիրատուութիւններով: Նկատի ունենալով իր պատրաստակամ ծառայասիրութեան ոգին` առաջնորդը զինք նշանակած է իր կողմէ հաստատուած «Հաւատքի դեսպաններ» յանձնախումբի ատենապետ:
Դանիէլեան երկար տարիներէ ի վեր անսակարկ եւ բազմակողմանի ծառայութիւն մատուցած է Հայց. առաքելական եկեղեցւոյ:
Պուլկարիա
Վառնայի Ս. Սարգիս Եկեղեցիին
Հիմնադրութեան 170-Ամեակը
28 սեպտեմբերին, Վարագայ Ս. Խաչի տօնին մեծ շուքով նշուեցաւ Վառնայի Ս. Սարգիս եկեղեցւոյ օծման 170-ամեակը:
Եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ Բարթողիմէոս քհնյ. Յակոբեան շնորհաւորեց եկեղեցւոյ տօնը եւ անդրադարձաւ հայ ժողովուրդի Աստուծոյ կողմէ որպէս քրիստոնեայ ազգ ընտրուած ըլլալու հանգամանքին եւ միշտ Աստուծոյ օգնութիւնը վայելող ազգ ըլլալու մասին խօսեցաւ:
Վառնայի քաղաքապետ Իվան Պորտնիխ իր ելոյթին մէջ հաստատեց, որ հայ համայնքը քաղաքի հասարակութեան անքակտելի մասնիկն է:
Ծխական խորհուրդի անունով Էտմոն Մարտիրոսեան ամփոփ կէտերու մէջ ներկայացուց 170-ամեայ պատմութիւնը:
Վրաստան
Աշխարհահռչակ Գիտնականներ Օրբելի
Եղբայրներուն Նուիրուած Յուշ-Երեկոն
4 հոկտեմբերին Վիրահայոց թեմի «Հայարտուն» կեդրոնին մէջ տեղի ունեցաւ յուշ երեկոյ` նուիրուած Ռուբէն, Լեւոն եւ Յովսեփ Օրբելի եղբայրներուն:
Օրուան բանախօսներն էին Ծաղկաձորի տուն թանգարանի տնօրէն Մարինէ Բունիաթեանի եւ աւագ գիտաշխատող Գերասիմ Մկրտիչեան:
Անոնք ներկայացուցին Օրբելի երեք եղբայրներուն կեանքը եւ ունեցած գործունէութիւնները:
Իրենց գործունեութիւնը նուիրելով գիտնական եղբայրներու հսկայ աշխատանքին` Բունիաթեան-Մկրտիչեան ամոլը 35 տարիներու ընթացքին հաւաքած եւ 300 հազարի հասցուցած է Օրբելի եղբայրներու անձնական նիւթերը, քայլ առ քայլ ուսումնասիրելով եւ ամրագրելով գիտական աշխատանքներու պատճէնները, նամակները, յուշերը, եւ ներկայիս տուն-թանգարանը դարձուցած է գիտահետազօտական բաժիններով հաստատութիւն:
Ձեռնարկի ընթացքին ցուցադրուեցան «Օրբելի եղբայրներու թանգարան» եւ «Օրբելիներու կոդ» ֆիլմերը, ուր ներկայացուած էին Ռուբէն, Լեւոն եւ Յովսեփ Օրբելի եղբայրներու մեծութիւնը եւ անջնջելի դրոշմը համաշխարհային գիտութեան մէջ: