«ՄԵՆՔ ՊԷՏՔ Է ԳԻՏԱԿՑԵՆՔ ԱՅՍ ՄԻ ԿՏՈՐ ՀՈՂԻ ԱՐԺԷՔԸ» «ԱԶԴԱԿ»ԻՆ ԱՍԱՑ ՌԱԼՖ ԵԻՐԻԿԵԱՆ

Մինչ Լիբանանում դժգոհում են համացանցային կապի դանդաղ լինելուց, Հայաստանում արդէն կապի 4-րդ սերնդի ցանց է գործում:  Այդ մասին վերջերս տեղեկացանք Ռալֆ Եիրիկեանի հետ հարցազրոյցի ժամանակ: Արագագոյն այդ կապը  Հայաստան է ներմուծուել ի շնորհիւ «Վիվասել Էմ. Թի. Էս.» բջջային կապի ընկերութեան: Բայց սա միակ նորամուծութիւնը չէ, որ «Վիվասել Էմ. Թի. Էս.»ը  վերջին տարուայ ընթացքում կատարել է Հայաստանի հեռահաղորդակցութեան ոլորտում:

Կարծես արդէն աւանդոյթ է դարձել` տարին մէկ անգամ  «Ազդակ»ի յարկի ներքոյ հանդիպել Ռալֆ Եիրիկեանի հետ եւ խօսել ընկերութեան կատարած նորամուծութիւնների  եւ Հայաստան-սփիւռք թեմայի մասին: Ընդ որում, ծագումով լիբանանահայ, բայց արդէն Հայաստանի քաղաքացի Ռալֆ Եիրիկեանը արդէն ազատ հաղորդակցւում է արեւելահայերէնով:

«ԱԶԴԱԿ».- Պարոն Եիրիկեան, մեր նախորդ հանդիպումից գրեթէ մէկ տարի է անցել: Այս մէկ տարուայ ընթացքում ի՞նչ է փոխուել ձեր գործունէութեան մէջ:

ՌԱԼՖ ԵԻՐԻԿԵԱՆ.- Ի՞նչ է փոխուել` չասենք, ասենք` ի՞նչ նորութիւններ կան: Շատ նորութիւններ կան: Կապի ոլորտում բաւականին զարգացումներ եղան:  Նորութիւններ ապրեց այս ոլորտը: Ամենամեծն ի հարկէ համացանցի կամ տուեալների փոխանցման ոլորտում դեկտեմբերի վերջին տեղի ունեցած փոփոխութիւնն էր, որ ինչ-որ տեղ  յեղափոխական կարելի է համարել: Մենք շահագործման յանձնեցինք նոր ցանց` չորրորդ սերունդը: Աշխարհի ոչ բոլոր երկրներում է առկայ այդ ցանցը: Հայաստանը աշխարհի տասներորդ երկիրն է, որտեղ ներդրուել  է այսպիսի ցանց:  Դա մեծ հպարտութիւն է, նկատի ունենալով, որ Հայաստանի հարեւաններն էլ չունեն այդպիսի զարգացած արհեստագիտութիւն, նրանք  երրորդ սերնդի ցանց նոյնիսկ չունեն: Դա էլ Հայաստանը միջազգային հեռահաղորդակցութեան քարտէսի վրայ  ճանաչելի դարձնելու գրաւականներից մէկը եղաւ: Երբ  ցանցը ներկայացնում էի, ներկայ էր Հայաստանի վարչապետը, եւ ես ասացի. «Պարոն վարչապետ, այսօր մարդիկ, ուզեն, թէ չուզեն, պիտի ճանաչեն Հայաստանը»: Այս արհեստագիտութիւնը Հայաստանը բաւականին առաջ տարաւ եւ խթանելու է զարգացումը: Մենք, եթէ ուզում ենք արագութիւն չափել, ապա երրորդ սերնդի ցանցից ներս կարող ենք միջին արագութեամբ որոշ տուեալներ ներբեռնել մօտաւորապէս 7-8  մեկապիթ երկվայրկեան արագութեամբ: Այսօր նոր արհեստագիտութիւնը հասցնում է մինչեւ 150 մեկապիթ, որը բաւական մեծ արագութիւն է:

«Ա.».- Անցեալ տարի ասում էիք, որ հեռահաղորդակցութեան դաշտում սպասում էք երրորդ մրցակցին: Ձեր գործունէութեան վրայ ազդե՞ց  երրորդ մրցակցի մուտքը:

Ռ. Ե.- Անցեալ տարի, երբ խօսում էինք նոր մրցակցի մասին, նա արդէն մտել էր շուկայ, սակայն չէր երեւում, թէ ինչպիսի մրցակից է: 2010-ը, այո,  մրցակցութեան առումով բաւականին թէժ ու դժուար էր: Նոր մրցակիցը բնականաբար  փորձում էր կայանալ, փորձում էր բաժանորդներ շահել, փորձում էր հանդէս գալ նորարարութեամբ, բայց ի հարկէ դիմացը կար ուժեղ մրցակից`  մեր ընկերութիւնը: Այս ամբողջ ընթացքում մենք ոչ մի բանով չզիջեցինք, մենք մրցակցային դաշտում աւելի յարձակողական եղանք, բաւականին նորարարութիւններ մտցրեցինք շուկայ. վերջինը, ինչպէս ասացի, չորրորդ սերնդի ցանցն էր, սակայն ընթացքում երրորդ սերնդի ցանցն էլ աւելի զարգացրեցինք, նոր տեսակի «Սմարթ» հեռախօսներն  արդէն մտան շուկայ եւ այլն: Նորամուծութիւնները մեր բաժանորդներին հնարաւորութիւն տուեցին օգտուել շատ ծառայութիւններից: Մենք բաժանորդների քանակով շուկայի առաջատարն ենք: Ունենք շուկայի 70 տոկոսը, մնացած 30 տոկոսը կիսւում է մեր միւս գործընկերների միջեւ:

«Ա.».- Պարոն Եիրիկեան, ձեզ Հայաստանում այսօր պահում է աշխատանքը,  ընդ որում` յաջող աշխատանքը: Եթէ չլինէր այդ աշխատանքը, դուք կը մնայի՞ք Հայաստանում: Ձեր ընտանիքի, ձեր ապագան պատրա՞ստ էք կապել Հայաստանի հետ:

Ռ. Ե.- Միանշանակ` այո, որովհետեւ  արդէն իբրեւ ընտանիք հաստատուեցինք Հայաստանում: Մենք արդէն ունեցանք մեր տունը, մեր երեխաները իրենց ուսումը ստանում են Հայաստանում: Իմ փոքր երեխան` Նարեկը, համարեա արաբերէն չգիտի: Եւ ինքը մանկապարտէզից մինչեւ դպրոցական տարիները  Հայաստանում է ստանում իր ուսումը: Նրանք շատ են կապուած Հայաստանին, եւ սխալ կը լինի, որ  գործ չունենանք եւ վերադառնանք Լիբանան, դա նշանակում է երեխաներին կտրել իրենց միջավայրից  եւ բերել  մի տեղ, որն արդէն օտար է դարձել իրենց: Ի հարկէ  հայրենիքն իր տեղն ունի, ծննդավայրը` իր: Այսօր ծննդավայրում ինձ միայն քաշում է իմ ծնողների այստեղ լինելու հանգամանքը: Ծնողներս չլինէին` այս կողմ դժուար նայէի: Եթէ այս գործը չլինի, ես պէտք է ուրիշ գործի նայեմ, քանի որ Հայաստանում մնալն արդէն մեր կեանքում նպատակ է դարձել: Մի քանի ամսից տասը տարի կը դառնայ, ինչ մենք Հայաստանում ենք: Եւ ինձ համար այլեւս շատ դժուար է Հայաստանից դուրս, նոյնիսկ` Լիբանանում: Երբ Հայաստանից հեռանում եմ գործով, մի տեսակ անհանգիստ եմ զգում, եւ երբ օդանաւը նորից վայրէջք է կատարում «Զուարթնոց» օդակայանում, ես նորից ինձ լաւ եմ զգում: Դա երեւի արմատների, ինքնութեան  գիտակցութեան զգացողութիւնն է, որ արտայայտւում է իմ մէջ:

«Ա.».- Դուք միշտ խորհուրդ էք տալիս  սփիւռքահայերին, մանաւանդ ներդրողներին, գնալ եւ հաստատուել Հայաստանում: Ձեր խորհուրդները նո՞յնն են մնացել:

Ռ. Ե.- Նոյնն են մնացել. նաեւ ես միշտ ընդարձակում եմ իմ խորհուրդները: Ամէն անգամ էլ Լիբանանում գտնուելիս,  ելոյթ եմ  ունենում հայ ուսանողների առջեւ` տարբեր համալսարաններում, որ նորից ու նորից պատմեմ մեր ընկերութեան փորձի մասին,  միաժամանակ քաջալերեմ իրենց:  Նոյնը անցեալ տարի Միացեալ Նահանգներում կատարուեց, հանդիպեցի տարբեր գործարար միջավայրերի ներկայացուցիչների  եւ ուսանողների հետ, նրանց  քաջալերեցի գալ Հայաստան եւ Արցախ: Այս տարի  մայիսին էլ նմանատիպ մի այց է նախատեսուած Քանատա, որտեղ հանդիպելու եմ միեւնոյն միջավայրերի մարդկանց հետ, քաջալերելու  եւ ասելու եմ` համեցէ՛ք հայրենիք, խմէ՛ք հայրենիքի ջուրը, շնչէ՛ք հայրենիքի օդը, համտեսէք հայրենիքի հացը, շփուէք հայրենակիցների հետ եւ նոր միայն գաղափար կազմէք Հայաստանի մասին: Միայն համացանցի վրայ մի բան կարդալով կամ ձախողուած կամ յաջողած մարդկանց կարծիքները  լսելով` պատկերացում մի՛ կազմէք, անձամբ եկէք եւ տեղում որոշէք` կարելի՞ է գալ,  թէ՞` չէ:

«Ա.».- Հայաստանում ապրելով` բնականաբար ձեր բարեկամների շրջանակը գնալով ընդլայնւում է: Ովքե՞ր են ձեր շրջապատի մարդիկ,  ի՞նչ մարդկանց հետ էք շփւում գործից յետոյ:

Ռ. Ե.- Բարեկամ չասենք, ասենք` ծանօթներ, քանի որ բարեկամը Հայաստանում նշանակում է ազգական: Այո՛, իմ ծանօթների շրջանակն օրեցօր լայնանում է: Կան երկու տեսակ ծանօթներ. կան ծանօթներ, որոնք անկեղծ են, եւ կան ծանօթներ, որոնք  ժամանակաւոր են եւ շահեր հետապնդելու նպատակով են դարձել ծանօթներ: Միշտ զգուշ եմ այս երկրորդ տեսակի ծանօթների հետ շփուելուց: Անկեղծ ծանօթների հետ հանգիստ եմ, այսինքն գալիս են մեզ մօտ, մենք ենք գնում իրենց մօտ, երբեմն ընտանիքները միմեանց ճաշի են հրաւիրում: Բայց այն շրջանակները, որոնք ժամանակաւոր են, երբ հրաւիրում են, կամ ուզում են ինչ-որ տեղ աւելի զարգացնել յարաբերութիւնները,  խուսափում եմ: Չեմ ընդունում շահեր հետապնդող, ոչ անկեղծ յարաբերութիւններ:

«Ա.».- Դուք Հայաստանի Հանրապետութեան անձնագիր ունէ՞ք:

Ռ. Ե.- Այո՛, ընտանիքով ունենք:  Երբեմն ընտանիքից մէկն է ունենում անձնագիր` կա՛մ կինը,  կա՛մ միայն ամուսինը, բայց ի սկզբանէ, երբ դիմեցի, պայման դրի, որ ընտանիքով ենք ուզում, թէ չէ` ես միայնակ չեմ ուզում: Եւ այդպէս, ամբողջ ընտանիքով ստացանք: 2009 մայիսից մինչեւ այսօր մենք Հայաստանի Հանրապետութեան քաղաքացի ենք: Ի դէպ, երբ անձնագիրը ստանալիս ստորագրում էինք, դարձայ կնոջս կողմը եւ ասացի` հիմա կարող է Նարեկը զինուորութեան գնայ: Նա էլ մի տեսակ վախեցած ասաց` չէ, մենք դրա համար չվերցրեցինք…  Ասացի` իսկ ինչո՞ւ պէտք չէ գնայ, դա բոլոր հայ տղաների  պարտականութիւնն է: Լիբանանում լիբանանցի ես, անձնագիր ունես, ամէն ինչ ունես, բայց միեւնոյն ժամանակ զգում ես, որ լիբանանցի չես, որովհետեւ քո արմատներն այնտեղ չեն:  Քո արմատները քո նախնիների հողում են, եւ երբ անձնագիրն ունեցանք, զգացինք, որ մի շատ կարեւոր բան լրացաւ, կազմուեց մեր կեանքում:

«Ա.».- Երկքաղաքացիութեան օրէնքը ընդունուեց  այն ժամանակ, երբ դուք արդէն Հայաստանում էիք: Տարբեր ձեւերով քննարկուեց,  քննադատուեց: Դուք ի՞նչ կարծիքի էք այդ օրէնքի մասին:

Ռ. Ե.- Հարցը արդէն տանում է դէպի քաղաքականութիւն, եւ դա բնաւ ինձ չի հետաքրքրում: Ինչպէս ուզում են, թող քննարկեն, ինչպէս ուզում են, թող քննադատեն: Մի բան յստակ է. եթէ մենք հայ ենք, հայկական ինքնութիւն ունենք, ուրեմն պէտք է ունենանք նաեւ հայկական անձնագիր: Իսկ օրէնքը ինչպէ՞ս կը գնահատուի, ինչպէ՞ս կը հասկացուի, դա երկրորդական է: Մենք ընտանիքով ունենք մեր հայկական անձնագրերը, այսինքն ունենք  ինքնութիւն եւ  ազգային պատկանելիութիւն:

«Ա.».- Իսկ Երկպալատ խորհրդարանի մասին ի՞նչ կարծիք ունէք:

Ռ. Ե.- Ծանօթ եմ նիւթին, ծանօթ եմ քննարկումներին,  կարծեմ այս նիւթն էլ քաղաքական բնոյթ է կրում, եւ ես չեմ մեկնաբանում, քանի որ ո՛չ քաղաքագէտ եմ, ո՛չ քաղաքական գործիչ եւ ո՛չ էլ զբաղւում եմ քաղաքականութեամբ:

«Ա.».- Բայց այսպիսի խօսք կայ` ասում են, եթէ դու չզբաղուես քաղաքականութեամբ, քաղաքականութիւնն ինքը  կը զբաղուի քեզնով…

Ռ. Ե.- Իմ պարագայում այնքան էլ ճիշդ չէ: Կարող է քաղաքականութիւնը «փորձում է» զբաղուել, հետապնդել, բայց  քաղաքականութիւնը հեռու է կապավորի գործից, իմ գործը հեռահաղորդակցութեան ոլորտում է:  Միւս կողմից էլ մենք զբաղուած ենք մի շատ կարեւոր գործով, որ կոչւում է համագործակցական ընկերային պատասխանատուութիւն` մենք ձեռք ենք մեկնում մեր ժողովրդին եւ դա անում ենք   անշահախնդիր, առանց թաքնուած նպատակներ հետապնդելու:  Ուրիշ ընկերութիւններ էլ, սովորելով մեզնից, արդէն որդեգրել են այդ ճանապարհը: Մենք հաւատում ենք, որ դա բարեկեցութեան  հասնելու միակ ճանապարհն է:

«Ա.».- Համագործակցական պատասխանատուութեան մէջ ամէն տարի մի ուղղութիւն էք որդեգրում:  Այս տարուայ ուղղութիւնը ո՞րն է:

Ռ. Ե.- Ամէն տարի ոչ թէ մէկ, այլ մի քանի ուղղութիւններ ենք որդեգրում: 2008-ին ձեռք էինք մեկնել մարզերին, 2009-ին մեր ուշադրութիւնն ուղղել ենք բնապահպանութեանն ու մշակոյթին, ինչպէս նաեւ` երեխաների առողջապահութեան ոլորտին,  2010-ին կրկնեցինք միեւնոյնը,  եւ 2011-ին էլ շարունակում ենք նոյնը, միայն այս տարի այդ ամէն ինչին աշխուժօրէն աւելացնում ենք կրթութիւնը` մեր ձեռքերը լայն բացելով դէպի համալսարաններ ու դպրոցներ:

«Ա.».- Ուրիշ ի՞նչ նորութիւններ են սպասւում:

Ռ. Ե.- Մենք միշտ ասում ենք` սպասէք աւելին: Թեքնիք առումով շատ նորութիւններ կան, ճանապարհին են եւ սպասում են մեզ: Շուկայական առումով` նոյնպէս:  Երբ մենք ասում ենք առաջինն ենք շուկայում, դա չի նշանակում, թէ  պէտք է մեր ձեռքերը ծալած նստենք եւ ոչինչ չանենք, այլ պէտք է ձգտենք աւելիին,  էլ աւելիին… Դրա համար ենք ասում` սպասէք աւելին: Միեւնոյն ժամանակ գիտակցում ենք, որ մենք այն ձգողական ուժն ենք, որ գնացքի վակոնները քաշում է իր յետեւից: Ու պէտք է այնպէս անենք, որ բոլոր այն մնացած դաշտերը, որ կապուած են հեռահաղորդակցութեան հետ, գան մեր յետեւից, ձգտեն, իրենք էլ աճեն: Մենք դա անում ենք աշխատանքով, մտածելակերպով, ընկերութիւնից ներս որոշ արժէքներ դրսեւորելով,  մեր աշխատելաոճով, առողջ մրցակցութեան գաղափարով…

Եւ եթէ նայենք շուկային, տնտեսութեանը, տարիներ առաջ եւ այսօր (ի հարկէ առանձնացնելով  ճգնաժամի տարիները) տնտեսութիւնը  բաւականին զարգացում է ապրել:

«Ա.».- Պարոն Եիրիկեան, դուք աշխատում էք նաեւ  Ղարաբաղում: Ի՞նչ է Ղարաբաղը ձեզ համար:

Ռ. Ե.- Ինձ համար Արցախ կամ Հայաստան նոյնն է` հայոց աշխարհը, մեր այսօրուայ  հայոց աշխարհը: Աշխարհում մեզ մնացել է միայն այս հողատարածքը: Ի հարկէ չէնք կարող մոռանալ մեր պատմութիւնը, թէ ի՛նչ ենք ունեցել: Բայց այսօր ունենք այն, ինչ մնացել է: Եւ մենք պէտք է գիտակցենք այս մի կտոր հողի արժէքը:

 

«ՄԵՐ ՁԵՌՔԲԵՐՈՒՄՆԵՐԸ ՄԵՆՔ ՆՈՒԻՐՈՒՄ ԵՆՔ
ԻՒՐԱՔԱՆՉԻՒՐ ՀԱՅԻ, ՈՒՐ ԷԼ ՈՐ ՆԱ ԼԻՆԻ»

(Հատուածներ Ռալֆ Եիրիկեանի`  տարբեր
համալսարաններում ունեցած ելոյթներից)

«Հայաստանի ամենաարժէքաւոր հարստութիւնը մարդիկ են: Աշխարհով մէկ սփռուած հայերը պէտք է հնարաւորութիւն ստանան կիրառելու իրենց շնորհքը` մասնագիտական միջավայրում` համատեղ ուժերով նպաստելով երկրի բարօրութեանը: Հայաստանեան ընկերութիւններից մէկը` «Վիվասել Էմ. Թի. Էս.»ը, տարբեր երկրներում բնակուող հայ ուսանողներին հնարաւորութիւն է ընձեռում  ներգրաւուելու ընկերութեան իրական աշխատանքային միջավայրում եւ դառնալու արհեստավարժ»:

«Մենք կոչ ենք անում Հայաստանի եւ սփիւռքի միւս ընկերութիւններին` նոյնպէս աջակցելու երիտասարդներին` յաղթահարելու տեսական եւ գործնական գիտելիքների միջեւ բացը եւ դառնալու իսկական մասնագէտներ»:

«Այսօր, երբ արհեստագիտութիւնները զարգանում են սրընթաց արագութեամբ, գիտելիքների տիրապետող երկրները համաշխարհային շուկայում ունեն ակնյայտ մրցակցային առաւելութիւններ: Նման պայմաններում, ուսանողների հետ գործնական հմտութիւնները կիսելու առումով, համագործակցութիւնը  պիզնեսի եւ կրթական հաստատութիւնները յետ, առանցքային է»:

«Մենք յաջողութեան հասանք, որովհետեւ հաւատացինք: Ես ուզում եմ յաջողութեան հասնելու հաւատը տեսնել նաեւ այստեղ նստած երիտասարդների աչքերում: Հաւատացնում եմ` ոչինչ չի կարող համեմատուել նպատակներին հասնելու զգացողութեան հետ, երբ այդ ձեռքբերումները նպաստում են հայրենիքի բարօրութեանը»:

«Այսուհետ աշխարհի անկիւններուն սփռուած իւրաքանչիւր հայ տուն ունի ի դէմս «Վիվասել Էմ. Թի. Էս.»-ի, որի դռները բաց են մեր հայրենակիցների առջեւ, որպէսզի նրանք է՛լ աւելի հպարտանան իրենց հայրենիքով: Մեր ձեռքբերումները մենք նուիրում ենք իւրաքանչիւր հայի, ուր էլ որ նա լինի»:

«Մեր երկրում թոփ-մենեճերները յաճախ սիրում են կարգադրել, հրամայել: Իսկ դա մենեճմենթի հիմնական թշնամին է: Առաջնորդել` չի նշանակում կարգադրութիւններ անել, նշանակում է ուղղութիւն տալ, կազմակերպել: Հայաստանում բոլորը, դեռ համալսարանը չաւարտած, ցանկանում են տնօրէն դառնալ: Դէմ չեմ, ամէն ինչ սկսում է երազանքից:  Բայց պէտք է հասկանալ, որ մենեճեր` տնօրէն դառնալու համար հարկաւոր է փորձ: Մենեճեր դառնալու համար պէտք է սխալուել: Միայն քո սխալների վրայ կարող ես  ձեռք բերել ամենաթանկարժէք բանը մենեճմենթում` փորձը: Իսկ եթէ արդէն դարձել ես մենեճեր, իմացիր, որ ամենաթանկարժէք բանը, որ քեզ հարկաւոր է, համբերութիւնն է:  Դրանով էլ յաճախ լաւ ու վատ մենեճերները տարբերւում են իրարից: Աւելի համբերատարը կարող է սպասել, թէ երբ աւելի անհամբեր մրցակիցը կը սխալուի: Եւ յիշէք, մի՛ ձգտէք ղեկավար լինել միայն պաշտօնի համար: Մա՛րդն է արժէք տալիս պաշտօնին եւ ոչ թէ պաշտօնը` մարդուն: Եթէ հասնէք պաշտօնի եւ դրանից ինչ-որ կախուածութիւն ձեռք բերէք, իմացէք, որ ձեր հոգեբանութեան մէջ ինչ-որ բան այն չէ»:

Պատրաստեց՝ ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ

 

Share this Article
CATEGORIES