Նաւապետին Մի՛ Սպասէք

ԵՂԻԿ ԹԱՇՃԵԱՆ

«Մինակ ենք եւ պէտք է ապաւինենք միայն մեր ուժերուն թէ՛ ճակատի
պաշտպանութեան, եւ թէ երկրի ներսը կարգ հաստատելու»:
ԱՐԱՄ ՄԱՆՈՒԿԵԱՆ

Շատեր տակաւին կ՛ենթադրեն, թէ Արամի կոչը ուղղուած էր միայն առաջին անկախութեան շրջանին: Սակայն երբ խորանաք եւ վերլուծենք Արամի անցեալի պատգամը եւ ինքնաքննարկենք մեր այսօրուան ցաւալի իրավիճակը, կը տեսնենք, որ Արամի խօսքը մինչեւ օրս ի զօրու է:

2011-ին, երբ Հայաստան այցելեցի, տեսայ այն, ինչ որ չէի փափաքեր տեսնել: Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան կառավարութեան նստավայրը  վերածուած է փիցցայի ճաշարանի մը: Արդեօք այսպէ՞ս կը պարգեւատրենք մեր հերոսները, արդեօք այսպէ՞ս կը պահպանենք մեր պատմական կառոյցները: Այս շէնքին մէջ Սիմոն Վրացեան, Ալեքսանտր Խատիսեան, Արամ Մանուկեան եւ ուրիշներ քրտինք թափած եւ ժամերով ծրագիրներ մշակած են, որպէսզի հայրենիք կերտենք: Սակայն մէկ  ստորագրութեամբ կը մոռնանք մեր պատմութիւնը, կ՛անտեսենք մեր պայքարի ոգին եւ մեր պատմութեան ճակատագիրը կը յանձնենք սակաւապետական իշխանութեան մը: Այսօր դարձեալ կը հանդիպինք այն լուրերուն, թէ Արամ Մանուկեանի ծննդավայրը խայտառակ վիճակի մէջ է եւ դարձեալ կը մտաբերեմ նոյն հարցումները: Վերջերս Հայաստանի եւ սփիւռքի մէջ որոշ աղմուկ մը բարձրացուցին Անաստաս Միկոյեանի արձանի կանգնեցման հարցով: Կարդացինք յօդուածներ, ընկերային ցանցերու վրայ զայրոյթի եւ ընդվզումի ալիքներ բարձրացան, սակայն գետնի վրայ ոչ մէկ քայլ կամ բողոքի ցոյց կատարուեցաւ: Լուռ լուրերը մտիկ կ՛ընենք:

Սակայն յանցաւորը ո՛չ կառավարութիւնն է, ո՛չ ալ թուրքը, այլ մենք, մենք, որ լռած եւ գրեթէ ընկղմած ենք ծովու խորը եւ կը սպասենք, որ այլ նաւապետ մը գայ եւ մեզ փրկէ:

Եւ տակաւին սպասման վիճակի մէջ ենք… եւ մեր նաւը կ՛ընկղմի…

Այս բոլորը ցոյց կու տան, որ Մայիսեան պատգամը յաղթանակ մը տօնելէ շատ աւելի խոր է: Բոլորս ալ գիտենք, որ այսօրուան հայրենիքի գոյութիւնը կը պարտինք Մայիսեան ճակատամարտին: Այս մէկը մեզի առիթ մը պէտք է դառնայ, որ մեր յիշողութիւնը վերատեսութեան ենթարկենք եւ փորձենք արտաքին ճակատի վրայ պայքար մղել թրքական պետական քարոզչամեքենային դէմ: Բայց նախ պէտք է ամրապնդուի ներքին ճակատը, եւ հոս ներքին ճակատ ըսելով կը հասկնանք` սփիւռք-հայրենիք միասնականութիւնը, արտագաղթի դէմ պայքարը, տնտեսական-ընկերային բարգաւաճման ծրագիր մշակելը, այս բոլորը կ՛ամրապնդեն մեր ներքին կիսաքանդ ճակատը, եւ երբ ամրապնդենք զայն, այն ատեն կրնանք մտածել արտաքին ճակատին մասին:

Ներկայ արեւելեան սահմանին մօտ ազրպէյճանական զինուորական ապարդիւն գործողութիւնները նաեւ պէտք է որոշ մտահոգութիւն մը յառաջացնեն: Երբ մենք սփիւռքի մէջ կը տօնենք «Մայիսեան յաղթանակը», սահմանին վրայ հայ զինուորը իր կեանքը կը զոհէ Արամներու կողմէ կերտած հայրենիքի զոհասեղանին: Երբ թրքական կառավարութիւնը իր ջանքը կը թափէ, որ 100-ամեակի սեմին պղծուած պատմութիւն մը յօրինէ,  մենք տակաւին «հայապահպանութեամբ կը զբաղինք»: Իսկ հայրենիքի մէջ վերջին տնտեսական եւ քաղաքական իրադարձութիւնները մեզի ցոյց կու տան, որ ցաւօք սրտի ժողովուրդս կորսնցուցած է իր ըմբոստութեան եւ պայքարի ոգին:

Այս բոլորը ցոյց կու տան, որ Մայիսեան պայքարը չաւարտեցաւ մայիս 28-ի անկախութեան հռչակումով, ո՛չ ալ հանրապետութիւն կառուցելով… Մեր ճամբան շատ երկար եւ փշոտ է, յաղթանակը լիակատար չէ: 1918-ին մեր նախնիները այդ ճանապարհը բացին, այսօր կը մնայ, որ այդ ճամբան մենք շարունակենք եւ ընդարձակենք: Չգոհանանք Մայիսեան տօնակատարութիւններով, այլ ծրագրենք արձանագրելու նոր մայիսներ` ըլլայ այդ մէկը ներքին թէ արտաքին ճակատներու վրայ:

… Նաւապետին մի՛ սպասէք… ուրիշներ ալ օգնութեան կը սպասեն, բայց մենք նաւ ունինք,  այն ալ մեր հայրենիքն է, իսկ նաւապետն ալ մենք ենք… օտար նաւապետներու պէտք չունինք…