«ԽԱՉԻԿ ՊԱՊԻԿԵԱՆ» ՀԻՄՆԱԴՐԱՄԻ ՄՐՑԱՆԱԿԱԲԱՇԽՈՒԹԵԱՆ ԸՆԹԱՑՔԻՆ` «ՍՓԻՒՌՔԻ ՄԷՋ ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՈՒՆ ՄԵՐ ՄԵԾԱԳՈՅՆ ԶԷՆՔՆ Է» ԸՍԱՒ ԱՐԱՄ Ա. ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ
Հայ լեզուի, գրականութեան ու հայոց պատմութեան, երգի ու ասմունքի մէջ նոր սերունդի յառաջդիմութեան նպաստող խթան եղան յաջորդական երկու տարիներէ ի վեր «Խայիկ Պապիկեան» հիմնադրամին անունով կազմակերպուող մրցումները:
Հայ նոր սերունդի, հայկական վարժարաններ յաճախող աշակերտութեան մէջ հայեցի դաստիարակութեան զարկ տուող այս ծրագիրը մշակուած է Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան հովանաւորութեամբ եւ մեծ խանդավառութեամբ ընկալուած գաղութի նորահաս սերունդին կողմէ:
Երէկ` հինգշաբթի 2 յունիս 2011-ին, երեկոյեան ժամը 7:00-ին, հովանաւորութեամբ ու նախագահութեամբ Արամ Ա. կաթողիկոսի, կաթողիկոսարանի «Կիւլպէնկեան» հանդիսասրահին մէջ տեղի ունեցաւ սոյն հիմնադրամի այս տարուան մրցումին եզրափակումը` մրցանակաբաշխութեան հանդիսութիւնը:
Յանուն «Խաչիկ Պապիկեան» հիմնադրամի մրցումի կազմակերպիչ յանձնախումբերուն բացման խօսքը արտասանեց Սարգիս Կիրակոսեան, որ անդրադարձաւ երկու տարիներու փորձառութեան, արձանագրուած յաջողութիւններուն եւ նկատելի թերութիւններուն: Ան նշեց, որ երկրորդ տարին աւելի ինքնավստահութեամբ յատկանշուեցաւ` աւելի եւս բծախնդրութիւն պահանջելով թէ՛ մասնակցող թեկնածուներէն եւ թէ՛ հարցարաններու պատրաստութեան մարմիններէն:
Հայ լեզուի ու գրականութեան մրցանքի զեկուցումը ներկայացուց տոքթ. Արմենակ Եղիայեան, որ շնորհաւորելով ներկաները, մրցանակը բաշխուած տեսաւ ո՛չ միայն զայն շահող աշակերտներուն միջեւ, այլ նաեւ անոնց պատկանած դպրոցներուն ու ծնողներուն: Այս եռեակը իբրեւ մէկ ամբողջութիւն ներկայացուց տոքթ. Եղիայեան` մաղթելով, որ անքակտելի միութիւն ըլլայ անիկա: Մանրամասնօրէն ներկայացնելով ներկայ հայերէնագիտութեան մակարդակը մեր աշակերտութեան մօտ` ան ըսաւ, թէ պէտք չէ զեղչումներու ենթարկել հայերէն դասապահերը յօգուտ օտար լեզուներու ուսուցման:
Հայոց պատմութեան յանձնախումբի անդամ, Համբիկ Մարտիրոսեան ներկայացուց այդ բաժինին ու նաեւ կրօնի մրցանքին զեկուցումը: Դարձեալ մատնանշումներ կատարելով` Մարտիրոսեան անդրադարձաւ մասնակցութեան ոգիին, այն մթնոլորտին, որ ստեղծուեցաւ սոյն հիմնադրամի ստեղծած մրցանքներուն ճամբով, ինչպէս նաեւ յառաջիկային ուղղելի կարգ մը թերութեանց:
Ասմունքի մրցանքի յանձնախումբի անդամ, բեմադրիչ Ռոպերթ Առաքելեան` ներկայացնելով իր բաժինի զեկուցումը, աշակերտութեան արուեստի իմացումին եւ ասմունքի շնորհներուն անդրադարձաւ: Միշտ աւելիին ու կատարեալին ձգտելու ճիգը գնահատեց ան, երբ սիրողական մակարդակի վրայ են մասնակցողները:
Գեղարուեստական բաժինով, մրցանքին մասնակցած ու բարձրագոյն արդիւնքներ ապահոված աշակերտները հերթաբար ելոյթ ունեցան ասմունքներով, հետեւեալ հերթականութեամբ.- Միջնակարգի բաժինէն` Սարին Էքմեքճեան` «Մեսրոպաբոյր», Վարանդ Տումանեան` «Դերենիկը», Սարօ Եագուպեան` «Հին օրհնութիւն»: Իսկ երկրորդականի բաժինէն` Շանթ Պաղտասարեան` «Լեռն ի վեր», Սերօ Քելուկեան` «Եկեղեցին հայկական», Սեբաստիա կիս.սրկ. Ղարախանեան` «Մարդ էլ կայ, մարդ էլ»:
Մրցանակաբաշխութենէն ետք, եզրափակելով հանդիսութիւնը, վեհափառը գնահատեց բոլոր մասնակիցները, անոնց ուսուցիչները եւ ծնողները, որոնք մղիչ ուժը հանդիսացած էին այս արդիւնքին:
Արամ Ա. կաթողիկոս կարեւորութեամբ ընդգծեց հայոց լեզուին կարեւորութիւնը եւ սրտցաւօրէն յայտնեց անոր նահանջի ախտանշաններուն երեւիլը մեր կեանքին մէջ: «Հայ լեզուն սկսած է աղաւաղուիլ: Անցեալին կը թելադրէին մեր ազգի պատասխանատուները, յատկապէս նոր սերունդին, միա՛յն հայերէն խօսիլ: Կացութիւնը միասնաբար պէտք է դարմանենք: Միայն ողբալ չի՛ բաւեր, միայն քննադատել չի՛ բաւեր, այլ պէտք է միասնաբար միջոցներ որոնենք` մեր արեւմտահայերէնը անաղարտ պահելու համար»: Վեհափառը անընդունելի գտաւ այն պատճառաբանութիւնները, որոնք կու գան դպրոցներէն ու ծնողներէն` հայագիտական նիւթերուն նուազեցումը պահանջելով, որպէսզի աշակերտներ կարենան յաջողիլ պետական քննութիւններուն: Վեհափառը անցեալին հայկական վարժարաններու աւելի ծանրաբեռն դասացուցակին օրինակը բերաւ, որ բնա՛ւ արգելք չէր եղած յաջողութեանց, այլ ընդհակառակն` հայկական վարժարաններու աշակերտներ ամէնէն փայլուն արդիւնքները ձեռք կը ձգէին: Վեհափառը խստօրէն դատապարտեց այն ծնողները, որոնք օտար վարժարաններ կը ղրկեն իրենց զաւակները զանազան պատճառաբանութիւններով: «Սփիւռքի մէջ հայոց լեզուն մեր մեծագոյն զէնքն է: Պատի՛ւ այն երախտաւորներուն, որոնք հայ դպրոցը կը պահեն հայ` իր ոգիով ու մակարդակով», եզրակացուց Արամ Ա. կաթողիոս: