«ՅՈՌԵՏԵՍՈՒԹԵԱՄԲ ՉԵՍ ԿԱՐՈՂ ՆՊԱՍՏԵԼ ՀԱՅՐԵՆԻՔԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆԸ». ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑ «ՓԻՒՆԻԿ» ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ՀԻՄՆԱԴՐԱՄԻ ՊԱՏՈՒՈՅ ՆԱԽԱԳԱՀ ԳԱԲՐԻԷԼ ՉԵՄՊԵՐՃԵԱՆԻ ՀԵՏ

ՀԱՐՑՈՒՄ.- Պարոն Չեմպերճեան, Հայաստան սովորաբար այցելում էք առաքելութիւններ կատարելու համար: Այս անգամ ո՞րն էր ձեր այցի նպատակը:

ԳԱԲՐԻԷԼ ՉԵՄՊԵՐՃԵԱՆ.- Նախ նշեմ, որ Հայաստան եկայ «Փիւնիկ» հիմնադրամի ժողովին մասնակցելու նպատակով: Միեւնոյն ժամանակ առաջարկ էի ստացել «Հայաստան» հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի անդամ դառնալու մասին: Մայիսի 31-ին «Հայաստան» հիմնադրամի ընդհանուր ժողովի ժամանակ ներկայացրեցին ինձ` վստահութեան քուէ ստանալու համար: Բացի վերը նշուած հանգամանքներից, այցելութեան առիթներից մէկն էլ Ստեփանակերտում բացուող Մաշտոցի անուան մատենադարանի մասնաճիւղի կահոյքի, սարքաւորումների համար:

Հ.- Այնուամենայնիւ, Հայաստանում բարեգործութիւն կատարողներից շատերը ինչ-որ կոթող, յուշարձան, անգամ փողոց բարեկարգելիս առաջնային խնդիր են համարում իրենց անուն-ազգանունը մատնանշելը: Եւ զաւեշտը հասնում է այնտեղ, որ Էջմիածնում կառուցւում է նոր մատենադարան, որը անուանակոչուել է բարերարների անուն-ազգանուամբ: Տեղեա՞կ էք այս մասին:

Գ. Չ.- Այո՛, տեղեակ եմ, որ Էջմիածնում կառուցւում է երկրորդ մատենադարանը, եւ որ այն կրելու է բարերարների անունը: Խնդիրը բարերարի անուամբ կոչել կամ, այսպէս ասած, չկոչելը չէ: Դա միանշանակ պայմանաւորւում է տուեալ անձնաւորութեան ցանկութեամբ:

Սփիւռքի կարգ մը բարերարները նման ցանկութեամբ են հանդէս գալիս, ընդ որում, եթէ սփիւռքը պայմանականօրէն բաժանենք պատմական սփիւռքի եւ նախկին խորհրդային պետութիւններումն ապրող հայերի, ապա պէտք է նկատել, որ յատկապէս պատմական սփիւռքում ապրողների շրջանում է նման ցանկութիւններն աւելի ակնյայտ: Ինչ խօսք, Էջմիածնում կառուցուող մատենադարանի մասին միայն կարող եմ ասել այն, որ բարերարները պէտք է բաւարարուէին այն մէկ ցուցանակով, որ կը յիշատակուէր իրենց բարեգործութիւնը, եւ ոչ թէ մատենադարանն անուանակոչուէր նրանց անունով: Դա իմ կարծիքն է: Ժողովուրդը կը կատարէ գնահատականը այդ անձին, որ իր անունը մատենադարանի վրայ է դրել:

Հ.-  Իսկ մի՞թէ մեր երկրի իշխանութիւնների բարեհաճ վերաբերմունքով չի պայմանաւորւում նման երեւոյթները, երբ բարեգործի կամ բարերարի առաջ քաշած պայմաններին են համակերպւում այն նկատառումով, որ միայն թէ վերջիններս բարեգործութիւն կատարեն:

Գ. Չ.- Մեր կառավարութիւնը պէտք է միջամուխ լինի, բայց ինչի՞ն պէտք է միջամտի: Այդ խնդիրը եւս կայ: Անշուշտ սխալները շատ են, եւ շատ անգամ զիջումներն անում են կարիքից ելնելով: Եկեղեցին եւս կ՛անի զիջումներ իր կարիքների համար: Այն, որ այսօր եկեղեցին շատ կարիքներ ունի, դա ճիշդ է: Աստուածավախութիւնը կարեւոր է, որից էլ բխում է լաւ մարդ լինելը: Անշուշտ եկեղեցին հիւանդանոցի չափ կարեւոր է, եւ պէտք է ուղղակի քաջալերել եկեղեցաշինութիւնը:

Հ.-  Եկեղեցաշինութիւնը կարեւոր է այնքան, ինչքան եկեղեցու սպասաւորների կերպարները: Եկեղեցու սպասաւորը, որ կարող է 180,000 տոլարանոց «Պենթլի» գնել, ինչպէ՞ս կարող է ծառայութիւն մատուցել:

Գ. Չ.-  Ձեռքի 5 մատները միեւնոյն երկարութիւնը չունեն: Մարդ կայ, որ կարող է «Պենթլի» վարել, միւսն էլ` հեծանիւ: Մարդկային տարբեր տեսակներ կան: Եկեղեցականներ էլ կան, որ հացի կարօտ են, բայց ծառայում են եկեղեցուն:

Հ.-  Պարոն Չեմպերճեան, տարիներ շարունակ անհատոյց օգնում էք Հայաստանին ու Արցախին: Ձեր կատարած աշխատանքների նկատմամբ անտարբերութիւն նկատո՞ւմ էք:

Գ. Չ.- Եթէ ոչ կարեւոր գործեր ես անում, ի հարկէ, անտարբերութիւն կը ցուցաբերեն, բայց երբ նորոգում ես այն դպրոցը, որտեղ պէտք է սովորեն նրանց երեխաները, այն բակը, որտեղ պէտք է խաղան նրանց երեխաները, ի հարկէ, անտարբեր չեն, աւելի՛ն, նրանք ուրախ են:

Պարզապէս մեր փոխարէն խօսում են մեր կատարած աշխատանքները: Մենք երեւալու կամ չերեւալու խնդիր չունենք: Այսօր շատ նախարարութիւններ են փաստաթղթեր են վաւերացնում, եւ դա տեսանելի չէ: Կարեւորը ոչ թէ խօսելն է, այլ` աշխատանքի արդիւնքը, ինչը ժողովուրդն է տեսնում: Մարդիկ կան 2 միլիոնանոց գործ են անում` 10 միլիոն վճարելով դրա գովազդի, PR-ի համար: Մենք գովազդի, քարոզի համար դրամ չենք ծախսում:

Հ.- Սփիւռքահայ բարեգործները յաճախ հիասթափուած են գնում Հայաստանից` սփիւռքում տարածելով այն լուրերը, թէ հայրենիքում, այսպէս ասած, գործ անել պէտք չէ: Ինչո՞ւ:

Գ. Չ.-   Այն սփիւռքահայը, որ եկել է Հայաստանը կողոպտելու` հիմնադրամի անունով Հայաստանին օգնութիւն տրամադրելու կամ պիզնեսով զբաղուելու համար, եւ երբ հայաստանցին առաջարկում է իրեն 1 միլիոնով 2 միլիոն շահել, եւ գործարքի վերջում պարզւում է, որ այդ 1 միլիոնը ծախսուեց, նման կարծիքներ են յայտնում: Իսկ չէ՞ որ պիզնեսը նման հետեւանքներ ենթադրում է: Աշխարհում չկայ  երկիր, որտեղ  1 միլիոն ներդնելով` միանգամից կարող ես դրա կրկնապատիկը շահել: Այլ կերպ ասած` պիզնեսում հնարաւոր չէ 100-ով 100 շահելու բանաձեւը, եւ` ոչ միայն պիզնեսում: Դա հնարաւոր է միայն գողութեան եւ խաբէութեան դէպքում: Միաժամանակ պէտք է նկատել նաեւ այն հանգամանքը, որ այսօր Հայաստանում կան սփիւռքահայ գործարարներ, ովքեր մեծ եկամուտներ ունեն հայրենիքում սկսած պիզնեսից: Նրանք ուղղակի բախտաւորներ են:

Հ.-  Լա՛ւ, պարոն Չեմպերճեան, ինչո՞ւ որոշեցիք Հայաստան հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի անդամ դառնալ:

Գ. Չ.-  Նախ նշեմ, որ ես չէի դա որոշել: Հայաստան հիմնադրամի տնօրինութիւնից ինձ առաջարկեցին հոգաբարձուների խորհրդի անդամ դառնալ, իսկ ես ընդունեցի այդ առաջարկը: Միաժամանակ ուզում եմ ընդգծել, որ բնաւ ցանկութիւն չունեմ տասնեակ տարիներով այդ հիմնադրամում աշխատել, որովհետեւ կարծում եմ` խորհուրդը պէտք է անընդհատ թարմացուի նոր գաղափարներ կրողներով` ընդգրկելով նաեւ երիտասարդներին: Հիմնադրամում կան մարդիկ, ովքեր Հայաստանի 3 նախագահների ժամանակ էլ աշխատել են: Հետաքրքիր է` մի՞թէ նրանք չեն ձանձրանում:

Հ.-  Հետաքրքիր է` կը գա՞յ ժամանակ, երբ Հայաստանն այլեւս բարեգործութիւններով չի ապրի, այլ փոխարէնը` կ՛ապրի իր տնտեսութեամբ:

Գ. Չ.-  Միացեալ Նահանգների պէս հզօր պետութիւնում 100-ից 30-ը բարեգործութեան վրայ է հիմնուած: Մինչ օրս այնտեղ բարեգործութիւններ են անում: Ի հարկէ, մենք շատ ուրախ կը լինենք, որ պետութիւնն ինքնաբաւ լինի, կենսաթոշակներն աւելացնի: Դա է կառավարութեան գործառոյթը:

Հ.-  Իսկ Հայաստանի ընկերային-հասարակական կեանքում փոփոխութիւններ նկատո՞ւմ էք:

Գ. Չ.-  Մայրաքաղաքի փողոցներն աւելի մաքուր են դարձել: Օրեր առաջ լսեցինք, որ հանրակրթական դպրոցների մի շարք տնօրէններ չկարողացան յանձնել քննութիւնը եւ դուրս մնացին: Սա, անշուշտ, լաւ քայլ է, եւ այն շիտակ կէտից սկսեց: Անգրագէտ տնօրէնը չի կարող սերունդ կրթել:

Հ.-  Ինչպէս միշտ, լաւատես էք:

Գ. Չ.-   Ի հարկէ, լաւատես եմ: Չես կարող յոռետեսութեամբ նպաստել հայրենիքի զարգացմանը, առաջ գնալուն: Աւելի՛ն. յոռետեսութիւնն է, որ մեզ յետ է տանում: Խորհրդային Միութեան ժամանակից ի վեր գործող յոռետեսութիւնից պէտք է ձերբազատուել:

Հ.-  Ի դէպ, «Փիւնիկ»ն ի՞նչ ծրագրեր ունի թէ՛ սփիւռքի, թէ՛ Հայաստանի ու Արցախի համար:

Գ. Չ.-  Մինչ սեպտեմբեր Հայաստան կը հասնի 10,000 հայատառ կլոպուս: Շուտով Հայաստանի մարզերին կը տրամադրենք շտապ օգնութեան մեքենաներ: Ի դէպ, նշեմ, որ շտապ օգնութեան 17 մեքենայ արդէն հասել է Հայաստան: Ստեփանակերտի մատենադարանի կահոյքի գնման  եւ ցուցադրուող գրքերի կրկնօրինակման աշխատանքներով ենք զբաղուած: Բացի այդ, մատենադարանի վերանորոգման համար նախատեսուած գործիքներ ենք տրամադրելու:

Ստեփանակերտի մատենադարանով փորձ է ցոյց տալ միջազգային հանրութեանն ու ազրպէյճանցիներին, որ Արցախը հայերինն էր, որտեղ անգամ պահպանուել են հին գրութիւնները: Ի հարկէ, մենք` հայերս, նման փաստերի անհրաժեշտութիւն չունենք, որովհետեւ բոլորս էլ գիտենք, որ դա մեր հողն է, փոխարէնը` աշխարհին պէտք է ցոյց տալ փաստացի իրականութիւնը: Ինչեւէ, այն աշխատանքները, որոնք կատարում ենք Հայաստանում, նոյնն էլ կատարում ենք սփիւռքում: Այս օրերին ամենախոշոր ծրագիրը, որ պատրաստում ենք, Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին ընդառաջ 100 ձեռնարկի կատարումն է: Այս մասին տեղեակ են թէ՛ երկրի նախագահը, թէ՛ մշակոյթի, սփիւռքի նախարարները: Հայ եւ օտար մեծ արուեստագէտները կամաւոր կերպով, առանց որեւէ գումարի, կը նուագեն: Այս միտքը մոսկուաբնակ յօրինող Վարդան Մամիկոնեանինն է, որ այժմ ապրում է Գերմանիայում: Նա խնդրեց «Փիւնիկ»ին վճարել  միայն ճամբորդութեան եւ գովազդի  համար ծախսերը, ինչը կազմում է աւելի քան կէս միլիոն եւրօ: Իսկ առաջին համերգը տեղի կ՛ունենայ հոկտեմբերին, Երեւանում:

Հարցազրոյցը` ՄԱՐԻՆԷ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆԻ

Յատուկ «Ազդակ»-ի համար
Երեւան

Յ. Գ. «Փիւնիկ» հիմնադրամի միջոցով այս տարի եւս  տասնեակ նոր խաղահրապարակներ բացուեցին երեւանեան բակերում, որոնց կից տեղադրուեցին նաեւ մեծահասակների համար նախատեսուած տաղաւարները: Գ. Չեմպերճեանի չափազանց համեստ կերպարը դարձեալ թոյլ չտուեց խօսել իրենց կատարած աշխատանքների ահռելի չափի մասին… Թերեւս հէնց այդպիսին են լինում, այսպէս ասած` իսկական բարեգործները…

 

Share this Article
CATEGORIES